ไตเป็นอวัยวะที่ทำงานตลอดเวลา การที่ปัสสาวะได้ตามปกติไม่ได้หมายความว่าไตทำงานดีเสมอไป เพราะไตยังมีหน้าที่อื่น ๆ อีกนอกเหนือไปจากการขับน้ำ ซึ่งการตรวจร่างกายประจำปีเท่านั้นจึงจะรู้ได้ว่าไตผิดปกติหรือไม่
ผู้ป่วยโรคไตระยะต้น ๆ นั้นมักจะไม่มีอาการ แต่จะทราบก็ต่อเมื่อตรวจเลือดหรือปัสสาวะ ดังนั้น จึงควรพบหมอเพื่อตรวจร่างกายประจำปี แต่สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคไตควรได้รับการตรวจอย่างสม่ำเสมอ ตามคำแนะนำของหมอที่ดูแล
โรคไตเรื้อรังจะเริ่มแสดงอาการเมื่อมีของเสียคั่งในเลือดมากแล้วซึ่งแสดงว่าไตทำงานผิดปกติมากพอควร จึงควรไปรับการตรวจรักษาแต่เนิ่น ๆ เพราะโรคไตบางโรคบางโรคอาจรักษาให้หายขาดหรือทำให้ไตทำงานคงที่ตลอดชีวิตโดยไม่ต้องพึ่งการล้างไตได้ แต่แน่นอน ถ้าเป็นโรคไตรุนแรงแล้ว การรักษาจะชะลอการเสื่อมของไตได้เท่านั้น มีบ่อยครั้งที่ผู้ป่วยมาตรวจเมื่อไตหยุดทำงานแล้ว ทั้งที่มีอาการมานานแล้วจึงน่าเสียดายที่จะต้องรักษาด้วยการล้างไตเท่านั้น ซึ่งอาจจะทำให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควร ดังนั้น ควรระแวดระวังและไปตรวจเพิ่มเติมเมื่อมีอาการบางอย่างที่บ่งบอกถึงโรคไต แต่ก่อนอื่นต้องทราบเบื้องต้นว่าอาการแต่ละอย่างไม่ได้จำเพาะต่อโรคไตโรคหนึ่งและในทางกลับกันโรคหนึ่งโรคก็มีอาการได้หลายอย่าง ดังนั้น อาการที่จะกล่าวถึงต่อไปเป็นเพียงสิ่งที่บอกว่าอาจมีโรคไตและจำเป็นต้องมาตรวจเพิ่มเติมเสมอเท่านั้น
